NEN-EN-ICE 60204-1: Veiligheid voor Machines in de Praktijk

Keywords: NEN-EN-ICE 60204-1, elektrische uitrusting van machines, machineveiligheid, CE-markering, paneelbouw norm, elektrotechniek normering

De NEN 60204-1 is de Nederlandse implementatie van de internationale norm IEC 60204-1, met als titel:

"Veiligheid van machines – Elektrische uitrusting van machines – Deel 1: Algemene eisen"

Deze norm beschrijft de veiligheidseisen voor de elektrische uitrusting van machines en geldt bij het ontwerp, de bouw, installatie en inspectie van elektrische installaties op of aan machines.

💡 Kort gezegd: als jij een machine bouwt of installeert, moet je elektrische schema en besturingssysteem voldoen aan NEN-EN-ICE 60204-1 om te mogen CE-markeren.

🏗️ Voor wie is deze norm belangrijk?

• Paneelbouwers

• Machinebouwers

• Elektrotechnisch ontwerpers

• System integrators

• Installateurs

• Keuringsinstanties en veiligheidsfunctionarissen

Als je werkt met machines in Europa — of machines exporteert naar Europa — is deze norm verplicht.

📌 Belangrijke onderdelen van de NEN-EN-ICE 60204-1

1. Hoofd- en hulpstroomkringen

• Eisen voor de schakeling van vermogens- en besturingscircuits

• Scheiding van netspanning en laagspanningssignalen

2. Noodstop en veiligheidsfuncties

• Elke machine moet voorzien zijn van een goed bereikbare noodstop

• Aansturing via veilige relais of PLC’s (bijv. SIL/PL-conform)

3. Beschermingsaarde en PE

• Correcte aarding van metalen delen

• Aandacht voor potentiaalvereffening

4. Kabels, leidingen en geleiders

• Alleen kabeltypes gebruiken die geschikt zijn voor machinebouw

• O.a. eisen voor isolatie, bevestiging en mechanische bescherming

5. Kortsluitvastheid en beveiliging

• Bescherming tegen overstroom, kortsluiting en overbelasting

• Gebruik van zekeringen, motorbeveiligingsautomaten en aardlekschakelaars

6. Markering en documentatie

• Elke draad en component moet duidelijk gemarkeerd zijn

• Schema’s, stuklijsten en handleidingen zijn verplicht bij oplevering

🔍 Verschil met andere normen

Norm                                                 Toepassing                                                                                                             Regio

NEN 1010                                       Algemene elektrische installaties                                                         Nederland

NEN-EN-IEC 60204-1            Specifiek voor elektrische uitrusting van machines                  Europa / internationaal

UL508                                               AIndustriële besturingspanelen                                                             Noord-Amerika

➡️ De NEN-EN-IEC 60204-1  richt zich op elektrische veiligheid van machines, niet op gebouwinstallaties (zoals de NEN 1010) of Noord-Amerikaanse standaarden (zoals UL508A).

📏 Wanneer is de NEN-EN-IEC 60204-1 van toepassing?

• Je bouwt een nieuwe machine met een elektrische besturing

• Je voert een grote revisie uit aan een bestaande machine

• Je levert een machine met CE-markering af aan een eindgebruiker

• Je keurt of inspecteert machines op veiligheid

🛑 Let op: ook bij samengebouwde machines of installaties met meerdere schakelkasten is deze norm van kracht!

🧠 Veelgemaakte fouten (en hoe je ze voorkomt)

Fout                                                                                                   Gevolg                                                                                                     Oplossing

❌ Geen scheiding tussen 24V en 400V                    Gevaar voor elektrische schokken                                        Duidelijke fysieke en elektrische scheiding

❌ Geen of onduidelijke markering                              Fout tijdens montage of onderhoud                                     Gebruik labels, draadnummers en componentcodes

❌ Geen noodstopfunctie                                                 Onveilige machine                                                                            Noodstop volgens norm met veilige uitschakeling

❌ Verkeerde beveiliging                                                  Brandgevaar of schade aan componenten                         Bereken juiste zekeringen en motorbeveiligingen